Svet će se u narednih pet godina promeniti na šokantne načine usled tri velika problema koja sada postoje, a poslednji put su postojala u periodu od 1930-1945. godine.
Rej Dalio sigurno nije radikalni idealista, ali u svojim čestim pisanjima i medijskim nastupima ovaj investitor-veteran uporno poziva Amerikance da ponovo urede svoj dugovečni društveni dogovor sa kapitalizmom kako bi on postao pošteniji i darežljiviji prema ljudima.
U protivnom, predviđa on, život u Sjedinjenim Državama mogao bi da postane još teži, i to zbog: titanskog duga koji guši ekonomski rast, sve manje šansi za obične građane da finansijski napreduju, i opšteg svetskog pada poverenja u američki dolar, čime se umanjuje kupovna moć Amerikanaca i snižava njihov životni standard.
Dalio je osnivač Bridžvoter asocijacije, najveće hedž-fond firme u svetu, što ga je učinilo milijarderom. Zato ne čudi što on propagira kapitalizam kao dokazani način uvećanja ekonomskog rasta i životnog standarda.
„Kapitalizam i kapitalisti su dobri za rast i stvaranje produktivnosti radi povećanja ekonomskog kolača“, kaže on. Dalio zatim ovu opservaciju okreće naglavačke. Kapitalisti, međutim, taj ekonomski kolač ne dele naročito dobro, pa današnji kapitalistički sistem – temelj američke ekonomije – ne funkcioniše dovoljno efikasno za sve.
„Kapitalizam takođe proizvodi velike rupe u raspodeli bogatstva, što izaziva jaz u šansama, a što sve zajedno ugrožava sistem“, kaže Dalio o sistemu koji je bio i ostao ključ zdravlja i uspeha američkih firmi, radnika, vlade i investitora.
Ukoliko SAD ne preduzmu korake da naprave sistemske prepravke u cilju pružanja većih šansi za lično bogaćenje i finansijsku sigurnost za više Amerikanaca, posledice će verovatno biti bolne za celu zemlju, što je Dalio objasnio u svom skorašnjem telefonskom intervjuu, koji sledi ispod.
Pisali ste i govorili o tri velika domaća i međunarodna problema sa kojima će se SAD suočiti tokom narednih pet do deset godina, ističući da bi neuspeh da se izađe na kraj sa tim izazovima mogao da ugrozi poziciju Amerike u svetu. Koja su to tri glavna problema?
— Posmatram to mehanički, kao doktor koji posmatra bolest. Ukoliko me pitate u čemu je ovde problem, rekao bih da je to određena vrsta bolesti sa određenim obrascima koji su bezvremeni i univerzalni, a Sjedinjene Države u širokom zamahu prate tu progresiju. Postoje tri problema koja nastupaju zajedno, pa je bitno da shvatimo ne samo njihove individualne, već i kolektivne posledice.
Postoji problem novca i kreditnog ciklusa, problem preraspodele bogatstva i problem velike sile u nastajanju koja izaziva postojeću dominantnu silu. Ono što sada imamo je ekonomski pad, zajedno sa velikim jazom u preraspodeli bogatstva i rastuća moć Kine koja izaziva postojeću moć Sjedinjenih Država.
Činjenica je da su komparativne prednosti Sjedinjenih Država oslabile tokom posledih par decenija. Na primer, Sjedinjene Države izgubile su dobar deo obrazovne prednosti koju su imale u odnosu na druge države, naš udeo u svetskom BDP-u je opao, jaz u preraspodeli bogatstva se uvećao, što je dovelo do naše političke i društvene polarizacije.
Ali nismo izgubili sve svoje komparativne prednosti. Na primer, u inovacijama i tehnologiji Sjedinjene Države i dalje prednjače, mada Kina na tom planu ubrzano jača i prema postojećem tempu prestići će Ameriku.
