Tu redakciju je sproveo akademik Dušan Nedeljković, koji je negativnim recenzijama, između ostalog, onemogućio i da SANU objavi rad Cvijićevog sagovornika Radoslava LJ. Pavlovića, a jedna od primedaba bila je „da je autor u radu koristio crkvene matične knjige“, da bi referat na kraju zaključivao sa „Smrt fašizmu – sloboda narodu“.
U rasrbljavanju Vardarske Makedonije bio je veoma angažovan i poznati geograf i antropogeograf Jovan Trifunoski.
– On je rođen kao Srbin u Pologu i do 1944. godine u radovima se potpisivao kao Trifunović, a onda je promenio prezime – otkriva Čeliković.
– Bio je izuzetno vredan, jedan od poslednjih sledbenika Cvijićeve antropogeografske škole, koji je istražio prostore koji zahvataju predele slivova Južne Morave, Vardara i Crnog Drima. U studiji o Skopskoj Crnoj gori, gde je stanovništvo istrajavalo na srpskom
POSETITE NAŠ KANAL NA“ TELEGRAMU“- SVE ONO ŠTO SVI DRUGI PREĆUTKUJU: OVDE
poreklu i obeležjima, on nijednom ne kaže da su oni Srbi, već ih naziva pravoslavnim stanovništvom, dok lokalne Arnaute predstavlja kao naciju, bez religijskog obeležja. U istraživanjima Debra i okoline, on za hrišćane kaže da su Makedonci, iako su svi raniji istraživači pokazali da su to Srbi i opisali njihov jezik i običaje.
NAUČNIK I RATNIK
ETNOGRAF Toma Smiljanić Bradina rođen je 1888. u Tresonču u debarskom kraju, gde je 1906. do 1911. radio kao učitelj i sakupljao etnografsku građu. Kada je upisao Filozofski fakultet u Beogradu izbio je Prvi balkanski rat i on je ratovao kao dobrovoljac u odredu vojvode Vuka, od Kumanova do Elbasana. U Veliki ratu je ponovo uzeo oružje u ruke, preživeo je albansku golgotu i sa Krfa je upućen u Francusku gde je završio studije istorije i geografije. Učestvovao je i u Aprilskom ratu, a zatim se povukao u Srbiju i radio kao učitelj u Aleksincu do 1946. kada se penzionisao.
POKAJNIK
JOVAN Trifunoski, rođen kao Trifunović, bio je najznačajniji geograf u jugoslovenskoj republici Makedoniji, profesor fakulteta u Skoplju.
– Ipak, zbog srpskog porekla on nije izabran u Makedonsku akademiju nauka, iako se trudio svim silama da afirmiše makedonsku naciju – kaže Borisav Čeliković.
– Nakon odlaska u penziju preselio se u Beograd i napisao i 1995. objavio knjigu „Makedoniziranje Južne Srbije“, verovatno sa ciljem da „spasi dušu“. U knjizi nije opisao svoju veliku ulogu u tom procesu, ali ona je zabeležena u njegovim radovima.
POSETITE NAŠ KANAL NA“ TELEGRAMU“- SVE ONO ŠTO SVI DRUGI PREĆUTKUJU: OVDE
